कोरोनरी वाहिन्या हृदयाला रक्त, पोषक आणि ऑक्सिजन प्रसारित करण्यासारखी महत्त्वाची कार्ये करतात. उच्च रक्तदाब, उच्च कोलेस्टेरॉल आणि लठ्ठपणामुळे त्यांचे ब्लॉकेज होऊ शकते, जे हृदय आणि संपूर्ण शरीरासाठी एक मोठी समस्या बनते. छातीत दुखणे आणि थकवा यासारखी किरकोळ लक्षणे हृदयविकाराच्या झटक्यामध्ये कधी बदलतील हे कोणालाच कळत नाही.
ब्लॉक केलेल्या वाहिन्यांचा अर्थ असा होतो की रक्त आणि पोषक द्रव्ये हृदयापर्यंत पोहोचत नाहीत. अशा स्थितीत रक्तदाब वाढू लागतो जो हृदयाच्या बंद पडण्याचे कारण आहे. रक्तवाहिन्यांच्या या अडथळ्याचे कारण समजून घेणे आवश्यक आहे जेणेकरून ते टाळता येईल आणि त्याचे प्रतिबंध देखील शक्य होईल.
कोरोनरी आर्टरी ब्लॉकेजची कारणे:
सामान्य अवस्थेत, हृदयाच्या ठोक्यांसह शरीराच्या सर्व भागांमध्ये ऑक्सिजनयुक्त रक्ताचा सुरळीत प्रवाह देण्यासाठी हृदय रक्त पंप करते, परंतु वाहिनीमध्ये अडथळा निर्माण झाल्यास, हृदयाची कार्यक्षमता कमी होते. जर एखादी व्यक्ती आपल्या आहार आणि दैनंदिन व्यायामाबद्दल निष्काळजी असेल तर त्याच्या हृदयाच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये हानिकारक कोलेस्टेरॉल (लिपोप्रोटीन जमा केलेले कोलेस्ट्रॉल) जमा होऊ लागते.
विशेषतः जेव्हा ऑक्सिजनयुक्त रक्ताचा प्रवाह व्यक्तीच्या मेंदूपर्यंत पोहोचत नाही तेव्हा हृदयविकाराचा झटका येण्याचा धोका वाढतो.
कोरोनरी आर्टरी ब्लॉकेजची लक्षणे:
सीडीसी म्हणते की रक्तवाहिनीत अडथळा येण्याचे सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे छातीत दुखणे. पण त्याशिवाय तुम्हाला काही लक्षणांचाही सामना करावा लागू शकतो. कोरोनरी आर्टरी ब्लॉकेजची लक्षणांबद्दल खाली जाणून घ्या.
- छातीत दुखणे किंवा अस्वस्थता
- अशक्त वाटणे
- चक्कर येणे
- हात किंवा खांद्यावर वेदना किंवा अस्वस्थता जाणवणे
- मळमळ
- शरीर थंड असल्यावर घाम येणे
- श्वास लागणे इ.
कोरोनरी आर्टरी ब्लॉकेजची येण्याची लक्षणे दिसल्यास काय करावे?
सीडीसी म्हणते की शिरांमध्ये ब्लॉकेजमुळे तुमचे हृदय हळूहळू कमकुवत होते आणि हृदयविकाराचा धोका वाढतो. त्यामुळे शिरामध्ये अडथळे येण्याची लक्षणे दिसू लागताच तुम्ही ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधून आवश्यक आरोग्य चाचण्या करून घ्याव्यात. जसे-
- ECG
- इको कार्डिओग्राम
- छातीचा एक्सरे
- कोरोनरी अँजिओग्राम
- कोरोनरी आर्टरी कॅल्शियम स्कॅन इ.
सामान्यतः, कोरोनरी आर्टरी ब्लॉकेजची लक्षणे दिसल्यास अँजिओग्राफीद्वारे तपासली जातात. जर अडथळा सौम्य असेल तर तो औषधांनी काढला जाऊ शकतो. जर समस्या गंभीर असेल तर अँजिओप्लास्टी तंत्राने हा अडथळा उघडला जातो. त्यामुळे योग्य वेळेत डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
हृदयाला आवश्यक रक्त, ऑक्सिजन आणि पोषक द्रव्ये पुरवण्यात कोरोनरी वाहिन्या महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात. तथापि, उच्च रक्तदाब, कोलेस्टेरॉल आणि लठ्ठपणा यासारख्या कारणांमुळे उद्भवणारे अवरोध, हृदयाशी संबंधित गुंतागुंत वाढवू शकतात. छातीत दुखण्यासारख्या चेतावणी चिन्हे ओळखणे अत्यावश्यक आहे, कारण ते हृदय अपयश किंवा हृदयविकाराच्या झटक्यापर्यंत वाढू शकतात.
अशा परिस्थितीत, बारामतीतील कुशल हृदय शल्यचिकित्सक, देशपांडे हॉस्पिटलमधील डॉ. अशोक देशपांडे यांच्याकडून त्वरित वैद्यकीय मदत घेणे अत्यावश्यक आहे. वेळेवर हस्तक्षेप आणि निरोगी जीवनशैलीची वचनबद्धता कोरोनरी धमनी अवरोध प्रभावीपणे हाताळू शकते आणि निरोगी हृदय सुनिश्चित करू शकते.